Antibiyootikada: waxa aad u baahan tahay inaad ogaato

Iska caabbinta antibiyootiga waa mid ka mid ah khataraha ugu waaweyn ee ina soo food saartay maanta.

Antibiyootiga waa dawooyin muhiim ah oo loo isticmaalo in lagu daweeyo caabuqyada ay keento bakteeriyada.

Bakteeriyadu way la qabsan kartaa oo waxay heli kartaa habab ay kaga badbaadaan saamaynta antibiyootiga. Waxay noqdaan 'antibiyootiko u adkaysta' si aanay antibiyootigu u sii shaqayn.

Inta badan ee aan isticmaalno antibiyootiga, waxay u badan tahay inay bakteeriyadu u adkeysan doonto iyada iyo bakteeriyada qaar ee sababa caabuqa, sida MRSA, waxay horeba u adkeysatay dhowr antibiyootik.

Antibiyootig kale ayaa laga yaabaa in loo isticmaalo daawaynta caabuqa bakteeriyada laakiin waxa laga yaabaa in aanay waxtar u yeelan, waxa laga yaabaa in ay yeeshaan waxyeelooyin badan oo ugu dambayntiina ay bakteeriyadu u adkaysato iyaga.

Ma hubin karno inaan mar walba awoodno inaan helno antibiyootiko cusub oo beddela kuwii hore iyo sannadihii ugu dambeeyay antibiyootiko cusub ayaa la helay.

Waa maxay iska caabinta antibiyootigga?

Fiidiyowga: Waa maxay iska caabbinta antibiyootiga?

Si taxadar leh ula tacaal antibiyootiga

La'aanteed antibiyootik wax ku ool ah, liiska sii kordhaya ee caabuqyada ayaa noqonaya mid adag in la daweeyo. Kuwaas waxaa ka mid ah oof-wareenka, qaaxada, dhiigga oo sumowga iyo jabtada.

Dhakhtarkaagu wuxuu kaliya kuu qori doonaa antibiyootiga marka aad u baahan tahay, tusaale ahaan caabuq kelyaha ama oof-wareen.

Haddii lagugu qoray antibiyootik fadlan u isticmaal sidii lagugu faray, hubi inaad dhammaysay koorsada, ha u kaydin isticmaal mustaqbalka hana la wadaagin dadka kale.

Waa muhiim inaan u isticmaalno antibiyootiga sida saxda ah, daawada saxda ah, qiyaasta saxda ah, waqtiga saxda ah ee mudada saxda ah.

Maxay dhib u tahay?

Caabuqyada ay keento bakteeriyada antibiyootiga u adkeysata ayaa aad u adag in la daweeyo, taasoo keenta heerar cudur oo kordha, dhimasho iyo joogitaan dheer oo isbitaal ah.

Qalliinka sida lafaha, wadnaha ama mindhicirka qaliinka, iyo daawaynta sida kiimoterabiga dhamaantood waxay u baahan yihiin antibiyootiga si ay u guuleystaan. Haddii antibiyootiga aanu shaqaynayn hababkani waxay noqonayaan kuwo aan suurtogal ahayn khatar la'aanteed.

Maxaad qaban kartaa?
Si loo yareeyo iska caabbinta waxaan u baahanahay inaan joojino isticmaalka aan loo baahnayn ee antibiyootiga, waxaa jira saddex tillaabo oo fudud oo aad raaci karto:

• 1 StepHa weyddiin antibiyootiga caabuqyada ay sababaan fayrasyadu. Antibiyootikada kuwan uma shaqeeyaan oo jidhkaagu caadi ahaan wuu la dagaallami karaa caabuqyadan kaligiis. Caabuqa fayraska waxaa ka mid ah hargabka oo dhan, inta badan qufaca, cune xanuun iyo dhego xanuun.
• 2 StepHaddii antibiyootiga laguu qoro u qaado sida saxda ah ee laguu qoray, waligaa ha u kaydin isticmaal mustaqbalka, waligaa ha la wadaagin dadka kale.
• 3 StepKa caawi kor u qaadista wacyiga adoo u sheegaya asxaabtaada iyo qoyskaaga wax ku saabsan iska caabbinta antibiyootiga.

Sideen u daaweeyaa hargabkayga?

Nasiib darro qadar antibiyootik ah kama takhalusi doonto hargabkaaga.

Sida ugu fiican ee lagu daweeyo hargabka, qufaca ama cunaha xanuunka badankoodu waa in la cabbo dareere badan lana nasto. Hargabku wuxuu socon karaa ilaa laba toddobaad waxaana laga yaabaa inuu ku dhammaado qufac iyo xaako.

Waxaa jira dawooyin badan oo si toos ah loo iibsado si loo yareeyo calaamadaha, tusaale ahaan paracetamol, talo weydiiso farmashiistahaaga.

Haddii hargabku uu socdo in ka badan saddex toddobaad, ama aad neefsato ama laabta kaa xanuunayso, ama aad hore uga cabanaysay xabadka, u tag dhakhtarkaaga.

Talo waalid

Waxay noqon kartaa mid aad u welwel badan waalid ahaan haddii ilmahaagu qabo heerkul sare, ama qufac joogto ah oo ka dhigaya inay soo jeedaan, oo aad u maleyneyso in ilmahaagu u baahan yahay antibiyootik.

Si kastaba ha ahaatee, aad bay u badan tahay in carruurta ay yeeshaan qufac iyo hargab, celcelis ahaan lix jeer sannadkii, gaar ahaan marka ay aadaan dugsiga oo ay ku daraan carruurta kale.

Inta badan qufaca iyo hargabka waxaa lagu fududeeyaa dawooyinka aan la qorin, ama paracetamol, farmashiistahaaga ayaa ku siin doona talo dheeraad ah.

Haddii calaamaduhu sii socdaan oo aad ka welwelsan tahay, u tag dhakhtarkaaga laakiin waa inaadan filaynin in laguu qoro antibiyootiko.

Antibiyootikada - shabakada NHS

Noqo ilaaliyaha antibiyootiga

Waxaan kugu boorineynaa inaad ka warqabto sida aan dhammaanteen ugu baahanahay inaan u isticmaalno antibiyootiga si caqli-gal ah annagoo isku diiwaangelinno inaad noqoto Ilaaliyaha Antibiyootiga.